Thursday, September 20, 2012

خانقاه و عزلت (3)

              خانقاه اهل دل ؛ حسینیه سلسله نعمت اللهی گنابادی در کرج



«لعلّک فقدتنی من مجالس العلماء فخذلتنی ،او رایتنی فی الغافلین فمن رحمتک آیستنی»(1)


«شاید مرا در مجالس عالمان نیافته ای که خوارم کرده ای،یا مرا در میان غافلان دیده ای که از رحمتت نا امیدم کرده ای.»



این فراز از دعای حضرت سجّاد(ع) ، بطور دقیق «خانقاه» و مجالس صوفیّه را نشانه رفته و تایید کرده است.عالم دینی و علم دینی بر دو نوع است : 1.عالم به علم اکتسابی و مدرسه ای که با استاد دیدن و مطالعه و پژوهش در مفهوم مصطلح آن به دست می آید و روحانیّت محترم که در مدارس علمیّه و حوزه های علمیّه درس می خوانند و نیز دانشجویان و اساتید رشته های مربوط به دین در دانشگاه ها مصداق آن هستند. 2.عالم به علم شهودی که این علم نام های دیگری مانند علم الهامی و علم ربّانی و معراجی و ... نیز دارد و صوفیّه صافی مشرب مصداق آن هستند و «خانقاه» مرکز دریافت آن است.

علم مورد نظر از دیدگاه قرآن و اهل بیت(ع) ، علم شهودی و معراجی و الهامی است نه علم اکتسابی و تحصیلی و مدرسه ای.(2)پس منظور از عالمان نیز از دیدگاه ایشان ، عالمان به این نوع از علم هستند نه عالمان به علم اکتسابی و مدرسه ای.ناگزیر ، عبارت : «مجالس العلماء» به معنای : «مجلس های عالمان» نیز بر مجالس صوفیّه دلالت می کند که در «خانقاه»ها تشکیل می شود و مالامال از شهود و حضور و معراج و علم شهودی و ربّانی و معراجی است.

علاوه بر این ، عبارت : «او رایتنی فی الغافلین» به معنای : «یا شاید مرا در میان غافلان دیده ای» نیز صحّت و درستی استدلال ما را تایید می کند.زیرا این علم اکتسابی است که در کمال غفلت از ذکر الهی کسب می شود.چون طالب و طلبه و دانشجوی چنین علمی به هنگام کسب این علم باید تمام حواسش به مدرّس و معلّم خویش و درسی که ارایه می دهد باشد و نمی تواند ذکر الهی بگوید.به ویژه که ذکر اینان ذکر لسانی است و جمع میان توجّه به ذکر لسانی و توجّه به درس استاد از محالاتی است که هرگز اتّفاق نخواهد افتاد.در برابر ، علم شهودی صوفیّه قرار دارد که نه با غفلت بلکه با کمال توجّه به «ذکر الهی» آن هم از نوع «ذکر قلبی»(3) که ذکر مورد نظر قرآن و اهل بیت(ع) است به دست می آید.

پس اشارات حضرت سجّاد(ع) اشاراتی است که «خانقاه» را که جایگاه «ذکر الهی» و «علم شهودی» است تایید و تصدیق می کند و مردم را تشویق به شرکت در چنین مجالسی می فرماید.

---------------------------------------

1.دعای ابو حمزه ثمالی/امام سجّاد(ع)

2.در باره علم مورد نظر قرآن و اهل بیت(ع) در آینده مطلب خواهیم نوشت.

3.ذکر بر دو نوع است : 1.لسانی و زبانی که ذکر مورد نظر روحانیت محترم و بیشتر مسلمانان و شیعیان است 2.ذکر قلبی که مورد نظر قرآن و اهل بیت(ع) است و به صورت انحصاری در اختیار صوفیه حقّه است.

کسانی که در جاده ذکر زبانی گام می زنند نمی توانند به هنگام درس و کار و خوردن و آشامیدن و ..... ذکر بگویند و ناگزیر به غفلت می افتند.اما صوفیه که اشتغال به ذکر قلبی دارند چون این ذکر در قلب ادا می شود تداخلی با کار و درس و خوردن و نوشیدن و سخن گفتن و ... ندارد و یک درویش در همه حالات می تواند مشغول به ذکر گفتن باشد و هر گز به وادی غفلت در نیفتد.

No comments:

Post a Comment